Szczur wędrownySzczur wędrowny (Rattus norvegicus) - gatunek gryzonia z rodziny myszowatych (Muridae). Wywodzi się z południowo-wschodniej Azji. Pierwsze doniesienia o pojawieniu się tego gatunku w Europie pochodzą z Anglii z 1732 roku. Jako gatunek synantropijny rozprzestrzenił się na całym świecie. W wielu miastach populacja tych gryzoni może przewyższać liczbę mieszkańców danego miasta. Najchętniej zamieszkuje piwnice, kanalizację, wysypiska śmieci, magazyny i składy. Chętnie przebywa w okolicy wody, dobrze pływa. Jest wszystkożerny, z dużym udziałem pokarmu zwierzęcego. Aktywny całą dobę, najbardziej w nocy.
Opis budowy: Rozmnażanie: Znaczenie: Zarówno szczur wędrowny, jak i szczur śniady boją się człowieka, są mało agresywne. Gdy widzą człowieka uciekają, lecz jeżeli nie mają dokąd – bronią się poprzez atak, rzucają się na człowieka w okolice twarzy i gryzą. Zaobserwowano wielokrotnie, iż szczur potrafi odbić się od podłoża na wysokość twarzy dorosłego człowieka. Potrafi też w ciągu doby przebyć do kilkunastu kilometrów w poszukiwaniu pożywienia. Źródło: WikipediaSzczur śniadySzczur śniady (Rattus rattus) - gatunek gryzonia z rodziny myszowatych (Muridae). Opis budowy: Występowanie: Siedlisko: Tryb życia: Znaczenie: Źródło: WikipediaMysz domowaMysz domowa (Mus musculus) - gatunek gryzonia z rodziny myszowatych. Jest gatunkiem synantropijnym, który prawdopodobnie pochodzi od myszy zamieszkującej stepy i tereny półpustynne od północnej Afryki, poprzez południowo-wschodnią część Europy aż po Wyspy Japońskie. Obecnie znajduje się ją wszędzie tam, gdzie żyje człowiek (nawet na stacjach antarktycznych). Mysz domowa, odznaczając się doskonałymi zdolnościami adaptacyjnymi, pojawiła się w domostwach ludzkich prawdopodobnie od początków ludzkiej gospodarki rolniczej. Jest wszystkożerna i łatwo może się przystosować do różnego rodzaju pokarmu (np. pokarm wyłącznie roślinny lub wyłącznie pochodzenia zwierzęcego). Nie gromadzi zapasów. Także trudne warunki środowiska nie są dla myszy przeszkodą. Wystarczy wspomnieć, że żyje w kopalniach, a także chłodniach, gdzie temperatura nie wzrasta powyżej 0 °C. Opis budowy: Życie i rozmnażanie: Noworodki rodzą się ślepe i nagie. Zaczynają widzieć w 12-15 dniu życia, po 25 dniach życia przestają się odżywiać mlekiem matki. Znaczenie: Źródło: WikipediaKaraczan prusakKaraczan prusak (Blatella germanica) - owad z rzędu karaczanów, rodziny prusakowatych (Blattellidae). Karaczan to duży owad o przeobrażeniu niezupełnym. Ma długie ruchliwe czułki, silnie rozwinięte przedplecze, 2 pary skrzydeł. Morfologia: samica ma ok 12-16 mm a samiec 10-12mm. Są zabarwione na rudo, czułki i odnóża są jaśniejsze. Odwłok wyraźnie segmentowany. Karaczan prusak wydziela w swoich odchodach 1-dimetyloamino-2-metylo-2-propanol, który jest kontaktowym, markującym terytorium feromonem. Źródło: WikipediaKaraluch, karaczan wschodniKaraluch, karaczan wschodni (Blatta orientalis, przestarzałe z tur. - karakon) - owad synantropijny (żyjący w siedliskach człowieka). Żyje w kuchniach, magazynach, wyjadając produkty żywnościowe. Długość do 3 cm. Ubarwienie czerwone do czarno-brązowego. Dobrze rozwinięta druga para skrzydeł. Skrócone pokrywy samców nie zakrywają odwłoka, u samic krótsze. Długie czułki. Wykazują cechy stadne. Rozpoznają się wzajemnie dzięki specyficznemu wydzielanemu zapachowi. Podążają chaotycznie w miejsca gdzie są już inne osobniki. Niektóre gatunki prowadzą nocny tryb życia. Źródło: WikipediaPluskwa domowaPluskwa domowa (Cimex lectularius) - gatunek owada należący do rzędu pluskwiaków różnoskrzydłych, rodziny pluskwowatych. Żywi się krwią zwierząt ciepłokrwistych, w tym człowieka. Była prawie wytępiona w krajach rozwiniętych (z użyciem DDT), ale współcześnie obserwowany jest jej powrót. Potrafi być uciążliwa w warunkach domowych, często poprzez aktywność nocą w łóżkach. Budowa: Oczy: Stopy: Ssawka: Odwłok: Czułki: Zachowanie: Środowisko: Źródło: WikipediaRybik cukrowyRybik cukrowy (Lepisma saccharina) - zaliczany do szczeciogonków (Thysanura), komensal człowieka. Jego nazwa wzięła się od srebrzystej łuseczki pokrywającej ciało oraz zwinnego poruszania się. Wygląd: Występowanie: Pokarm: Rozmnażanie: Rybik cukrowy jako szkodnik: Źródło: WikipediaMucha domowaMucha domowa (Musca domestica) - pospolita mucha domowa jest owadem występującym na całym świecie. Jest niewielka (samica jest większa od samca – osiąga do 7,5 mm długości), na ciemnoszarym tułowiu widoczne są podłużne paski. Odwłok barwy szarożółtej jest jaśniejszy na spodniej części. Nogi zakończone są pazurkami i przylgami. Posiada aparat typu liżącego, służący do zlizywania pokarmu płynnego lub stałego, który zostaje rozpuszczony enzymami śliny. Oczy złoto-czerwono-brunatne zapewniają 360° pole widzenia. Narządem oddechowym są tchawki. Jest typowym synantropem. Mucha lata stosunkowo wolno, ok. 8 km/h, uderza skrzydłami do 33 razy na sekundę. Musca domestica żyje na ziemi od 200 milionów lat. Mucha żyje ok. 4 tygodni, jednak w budynkach ludzkich może przezimować w stanie anabiozy. Nawet w tak sprzyjających warunkach przeżywa bardzo mała część populacji – jesienią muchy są dziesiątkowane przez grzybicę. Dorosłe owady żywią się substancjami płynnymi, pokarmy twarde pobierają po rozpuszczeniu śliną (wstępnym strawieniu). Dziewięciodniowe owady osiągają dojrzałość płciową. Jaja (2,5 mm) składane są do nawozu, szczególnie chętnie do świńskiego. Samica może składać jaja nawet co 2-4 dni, jednorazowo ok. 100, w ciągu całego życia do 600-2000. W 1 kg świńskiego nawozu może rozwijać się 15 000 larw. Po upływie 24 godzin wylęgają się larwy o charakterystycznym, z przodu stożkowo zwężonym kształcie. Larwy pobierają pokarm płynny. Szybkość rozwoju uzależniona jest od świeżości nawozu, trwa od kilku dni do dwóch miesięcy. W ciągu rozwoju larwy wydłużają się z początkowych 2 do 12mm, trzykrotnie liniejąc. Po przepoczwarzeniu trwającym ok. 10 dni wylegają się dorosłe owady, po kilku minutach są gotowe do lotu. Codziennie przychodzi na świat populacja much liczniejsza od całej ludzkości. Każdego roku mucha posiada kilka generacji. Owad ten tworzy olbrzymie zagrożenie epidemiologiczne: badania dowiodły, że na powierzchni swego drobnego ciała mucha może przenieść do 6 milionów, a w jelicie czterokrotnie więcej – prawie 30 milionów mikroorganizmów – w tym powodujących tak groźne choroby jak dur brzuszny, paratyfus, dyzenteria, cholera, gruźlica, polio, czerwonka, salmonelloza – oraz stadia przetrwalnikowe pasożytów. Muchy są aktywne w dzień, lubią ciepłe nasłonecznione powierzchnie. W budynkach podczas nocy lub w chłodne dni muchy zazwyczaj odpoczywają na podłogach, ścianach, sufitach. Na zewnątrz na roślinach, na ziemi, płotach, puszkach i innych tym podobnych elementach. Muchy wybierają rogi, załamania ścian i ich krawędzie oraz cienkie przedmioty, kable, struny, najchętniej ukrywają się blisko źródła pożywienia na wysokości 150–450 cm od podłoża. Źródło: WikipediaMrówka pospolitaMrówka pospolita (Hurtnica zwyczajna zwana również hurtnicą czarną) (Lasius niger) - często spotykana mrówka europejska stanowiąca myrmekofaunę miast (mrówkę tę można spotkać na chodnikach). Królowa osiąga wielkość do 9 mm. Robotnice wielkości około 4 mm. Loty godowe (rójka) odbywa się od czerwca do sierpnia. Podczas pierwszej rójki można zauważyć na ścieżkach wiele królowych tego gatunku z odrzuconymi po locie godowym skrzydłami szukających miejsca do założenia kolonii. Hurtnica zwyczajna zakłada gniazdo w sposób klasztorny składając larwy i wychowując pierwsze mrówki bez konieczności pożywiania się poza gniazdem. Siedlisko: Źródło: WikipediaMrówka faraonaMrówka faraona (faraonka) (Monomorium pharaonis) - gatunek owadów z rzędu błonkoskrzydłych. Mrówki faraona to gatunek kosmopolityczny pochodzący prawdopodobnie z Afryki Zachodniej lub Indonezji. W chłodniejszych strefach klimatycznych gniazdują wyłącznie w siedzibach ludzkich (ogrzewane budynki są niezbędne do ich przezimowania). Są zmorą bloków mieszkalnych, gdyż dzięki swoim niewielkim wymiarom są w stanie dostać się praktycznie wszędzie, zarówno jeśli chodzi o poszukiwanie pokarmu jak i zakładanie gniazd. Faraonki są trudne do wytępienia. Przyczyną tego jest fakt, że kolonia tych mrówek posiada wiele królowych, co pozwala tym mrówkom na szybki rozwój nowej kolonii zaledwie od kilku robotnic i jednej królowej. W przypadku pojawienia się mrówek w bloku mieszkalnym potrzebne jest wspólne działanie wszystkich mieszkańców. Wielkość kolonii może dochodzić do wielu setek tysięcy, a nawet milionów robotnic. Dzięki różnorakim strategiom rozmnażania są one praktycznie niezniszczalne. Zwykle trzon każdej kolonii stanowi grupa wielu królowych (poliginia), często też kolonie te są wielogniazdowe (polikalia). Nową kolonię może założyć grupa robotnic posiadająca poczwarki, gdyż są w stanie wyhodować z nich nowe królowe. Gniazdują we wszystkich dostepnych w budynku szczelinach, przemieszczając się swobodnie z mieszkania do mieszkania. Nie mają też specjalnych preferencji żywieniowych zjadając to, co jest dostępne u człowieka. Bezskrzydłe królowe żyją około 4-10 miesięcy.
Faraonka mylona jest niekiedy z mrówką złodziejką (Solenopsis fugax). Widoczną różnicą jest budowa ich czułek - czułki mrówki złodziejki mają 10 segmentów. Opis gatunku Królowa: Samiec: Robotnice: Źródło: WikipediaKomar pospolityKomar brzęczący, komar pospolity (Culex pipiens) - występujący w krajach klimatu tropikalnego i subtropikalnego, także w klimacie umiarkowanym, gatunek owada z rodziny komarowatych (Culicidae), rzędu muchówek. Obok komara widliszka najbardziej rozpowszechniony komar na terenie Polski. Występuje w dwóch podgatunkach : Culex pipiens pipiens - środowiska naturalne i rolnicze oraz Culex pipiens molestus - środowiska miejskie, podmiejskie i wiejskie. Jak wszystkie owady z rzędu muchówek podlega przeobrażeniu zupełnemu. Samica po zapłodnieniu wyszukuje żywiciela (człowiek, bydło i konie), po nakłuciu skóry pobiera krew. Kilka dni później składa w wodzie stojącej ok. 100 jaj. Komar brzęczący może korzystać również z wody znacznie zanieczyszczonej, np. odstojniki ścieków, czy wody wyciekającej z rur ciepłowniczych w piwnicach. Z jaj po 24-36 godzinach wylęgają się larwy, które po kilku linieniach (7-10 dni) zamieniają się w poczwarkę. Poczwarka jest ruchliwa, ale nie pobiera pokarmu. Po 2-4 dniach powstaje z niej dorosły owad. Tempo rozwoju pokolenia komara zależy wyraźnie od temperatury. Optymalna temperatura dla rozwoju waha się od 20 do 25° C. Rozwój pokolenia trwa wówczas 10-14 dni, a w niższej temperaturze może wydłużać się do 3-5 tygodni. Przezimowują zapłodnione samice komarów, u których rozwój jaj zostaje zahamowany. W czasie zimy nie pobierają pokarmu. Źródło: WikipediaMuszka owocowaMuszka owocowa, wywilżna karłowata , wywilżnia , wywilżanka , drozofila , octówka (Drosophila melanogaster) - niewielki owad (wielkości 2–3 mm) z rzędu muchówek. Jest gatunkiem należącym do bezkręgowych organizmów modelowych. Został użyty przez Thomasa Morgana w badaniach nad chromosomową teorią dziedziczności. Owad ten jest też jednym z pierwszych zwierząt wykorzystywanych w bioastronautyce – od 1952 w lotach balonowych w górne warstwy atmosfery – i pierwszym zwierzęciem umieszczonym przez ludzi w przestrzeni kosmicznej (20 lutego 1947). W środowisku naturalnym owady te spotkać można w pobliżu drzew owocowych, wokół fermentujących owoców, ale przywabiają je także zapachy produktów jak wino, konfitury, dżemy i ocet. Nazwa muszka owocowa pochodzi stąd, iż owady te odżywiają się drożdżami żyjącymi na gnijących owocach. Taksonomicznie nie jest to prawdziwa mucha owocowa, bo nie rozmnaża się w owocach rosnących na drzewach, lecz w tych, które już opadną i zaczną gnić. Nie jest więc szkodnikiem upraw rolnych, choć może powodować szkody w przetworach owocowych. Źródło: WikipediaWołek zbożowyWołek zbożowy (Sitophilus granarius, Sitophila granaria, Calandra granaria) - owad z rzędu chrząszczy. Długość do 5 mm. Barwa czarna, przedplecze i pokrywy skrzydłowe punktowane. Wołek zbożowy jest pozbawiony skrzydeł błoniastych. Jest to gatunek synantropijny, żerujący na ziarnie zmagazynowanego zboża. Larwy rozwijają się w ziarnie żyta, pszenicy, owsa, jęczmienia, ryżu, kukurydzy. W przypadku braku ziarna larwy mogą się rozwijać w produktach mącznych takich jak makaron czy suszony chleb. Samica rozpoczyna składanie jaja w ziarnie od wygryzienia w nim kanalika. Następnie umieszcza w nim jajo i zasklepia kanalik specjalną wydzieliną. Do jednego ziarna zboża składane jest jedno jajo, wyjątkowo - w ziarnach kukurydzy - kilka. W ciągu życia samica wołka składa średnio do 150 jaj (maksymalnie 700). Po 8-10 dniach z jaja wykluwa się larwa, która żeruje około 40 dni, a następnie przepoczwarza się. Postać dorosła żeruje w ziarnie kilka dni po czym opuszcza je przez wygryziony otwór. Uszkodzone przez wołka ziarno traci około 15% masy i nie nadaje się do celów spożywczych. W ziarnach zboża uszkodzonych przez wołka składają swoje jaja inne szkodniki magazynowe takie jak trojszyk ulec. Źródło: WikipediaMól włosienniczekMól włosienniczek (Tineola bisselliella) - mały motyl nocny z rodziny molowatych, szkodnik niszczący ubrania, powszechnie znany jako mól odzieżowy albo mól ubraniowy. Długość ciała do 9 mm, rozpiętość skrzydeł 12-16 mm. Skrzydła wąskie. Beżowo-żółtawy z lekkim połyskiem. W ciągu roku może rozwinąć się do 4 pokoleń. Zamieszkują głównie szafy ubraniowe, strychy, wnętrza odkurzaczy oraz wszelkiego rodzaju magazyny, gdzie ich larwy mogą odżywiać się wełną, bawełną, przedmiotami ze skóry zwierzęcej (futra) lub włosia (peruki), jedwabiem, a także nasionami (zwłaszcza ziarnem zbóż), mąką, korkiem, słomą. Źródło: WikipediaWszyWszy (Anoplura) - podrząd owadów wtórnie bezskrzydłych, zaliczany do podgromady owadów uskrzydlonych, obejmujący gatunki pasożytujące na ssakach, w tym na ludziach. Wywołuje u nich chorobę pasożytniczą zwaną wszawicą. Do wszy należą owady niewielkich rozmiarów, od 0,35 do 6 mm długości, silnie spłaszczone grzbietowo-brzusznie, pozbawione skrzydeł, okryte skórzastym, chitynowym pancerzem o ściśle zrośniętych segmentach. Mają zredukowane oczy, krótkie czułki, kłująco-ssące narządy gębowe, odnóża przednie i środkowe wyspecjalizowane w poruszaniu się wzdłuż włosa, odnóża środkowe i tylne wyposażone są w pazurki czepne, dzięki którym wesz może utrzymać ciężar 2000 razy przewyższający ciężar jej ciała. Żywią się krwią wysysaną po nakłuciu skóry żywiciela. Samice wszy są większe od samców, jaja, tzw. gnidy przyklejają do włosów. Po ok. 6 dniach z jaj wylęgają się larwy przypominające wyglądem i sposobem odżywiania osobniki dorosłe. Najstarsze skamieniałości wszy znane są z eoceńskiego bursztynu bałtyckiego, z tym że są to jaja wszy zachowane na włosach ssaków. Dotąd nie odkryto form dorosłych. Znaleziska skamieniałych dorosłych wszy z późnego triasu Indii opisane w 2001, zostały negatywnie zweryfikowane, gdy okazało się, że należą do roztoczy. Źródło: WikipediaPchłyPchły (Siphonaptera, Aphaniptera) - rząd owadów zaliczanych do podgromady owadów uskrzydlonych, wtórnie bezskrzydłych. Posiadają ciało bocznie spłaszczone, silnie rozwinięte odnóża, umożliwiające im długie skoki. Narządy gębowe pchły są typu kłująco-ssącego, całe ciało pokrywa twardy oskórek ze szczecinkami lub ząbkami skierowanymi do tyłu. Pchły osiągają wielkość od 1 do 6 mm i są ciemno ubarwione. Rozwój osobniczy pcheł odbywa się z przeobrażeniem zupełnym. Są zewnętrznymi pasożytami kręgowców.
Cykl rozwojowy pcheł:
Problemy zdrowotne powodowane przez pchły:
Źródło: Wikipedia |
Copyright © 2012 PEZET Wszelkie prawa zastrzeżone!
Realizacja: MAXIGRAF